Jak się rozwieść, czyli rozwód cywilny krok po kroku.

Rozwód? Od dawna myślisz z Partnerem/Partnerką o rozstaniu? Na każdym kroku słyszysz jakie to trudne, męczące i stresujące? Dowiedz się jak w Polsce wygląda rozwód cywilny, od czego zacząć i czy jesteś na to przygotowana formalnie?

Sprawa o rozwód cywilny rozstrzygana jest przez właściwy sąd okręgowy, a sam rozwód można orzec w momencie, gdy pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Możesz wnieść do sądu pozew beż orzekania o winie bądź wystąpić o rozwód z orzeczeniem o winie jednej ze stron. Pamiętajmy jednak, że sąd w przypadku orzekania o winie może orzec również o winie obojga stron.

Rozwód cywilny w czterech krokach

Jaki jest krok pierwszy – piszemy pozew

Pierwszym krokiem do uzyskania rozwodu cywilnego jest przede wszystkim Twoja decyzja. Jest ona najtrudniejszym krokiem i można byłoby nazwać to krokiem zero. Jednak od strony formalnej cały proces rozpoczyna się od napisania pozwu.

Pozew rozwodowy, jak każde pismo procesowe powinno zawierać odpowiednie informacje formalne, a przede wszystkim niezbędne jest oznaczenie stron pozwu, czyli powoda oraz pozwanego.

Trzeba wpisać ich imię oraz nazwisko, dokładny adres zamieszkania, można także dodać nr PESEL, czy inne dane kontaktowe. Pozew powinien zawierać datę oraz miejsce. Należy oznaczyć sąd, do którego pozew będzie składany. Pamiętaj, że pozew o rozwód składamy do odpowiedniego sądu okręgowego)

Bardzo istotnym elementem są żądania pozwu, czyli o co wnosimy.

Najważniejszym żądaniem będzie to, że wnosimy o rozwiązanie małżeństwa (w tym miejscu powinniśmy określić czy z orzeczeniem o winie drugiego małżonka czy nie).

Ważne jest uwzględnić w żądaniach kto będzie wykonywał władzę rodzicielską, jeżeli w związku są małoletnie dzieci. Można także wnieść o zobowiązanie pozwanego do płacenia alimentów (tutaj należy wskazać kwotę). W żądaniach pozwu można również wnieść o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków, których będziemy powoływać.

Kolejnym elementem pozwu jest jego uzasadnienie, do którego niezbędne są takie rzeczy jak:

• datę oraz miejsce zawarcia związku małżeńskiego,
• daty urodzenia lub wiek małoletnich dzieci,
• miejsce pracy oraz zarobki powoda i pozwanego,
• należy wykazać, dlaczego nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego,
• wskazać świadków oraz okoliczności, na jakie mają składać zeznania.

Pozew należy podpisać własnoręcznie, a do pozwu załączyć odpowiednie dokumenty. Należą do nich:

• odpisy zupełne aktów stanu cywilnego (akt małżeństwa, akty urodzenia dzieci)
• zaświadczenia o zarobkach
• odpis pozwu oraz złączników.

Należy przygotować co najmniej 2 zestawy dokumentów jeden dla sądu, drugi dla pozwanego oraz ewentualnie trzeci dla siebie.

Drugi krok – składamy pozew o rozwód cywilny

Pozew o rozwód zawsze wnosimy do sądu okręgowego. Zgodnie z art. 41 Kodeksu postępowania cywilnego powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.

Jeżeli pozew zostanie złożony w sądzie niewłaściwym – sąd przekaże go do rozpoznania sądowi właściwemu miejscowo. Należy jednak pamiętać, że wydłuży to czas postępowania.

Pozew możemy złożyć osobiście lub wysłać pocztą.

Od pozwu należy wnieść opłatę. Zgodnie z ustawą o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest to 600 zł. Opłatę powinniśmy uiścić podczas składania pozwu, a jeżeli pozew wysyłamy pocztą, należy załączyć do niego potwierdzenie opłaty.  Istnieje możliwość uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych w całości lub w części. W tym celu należy wypełnić odpowiedni wniosek wraz z uzasadnieniem.

Sprawa rozwodowa – czyli krok trzeci

Sąd wyznaczy termin oraz godzinę rozprawy i poinformuje strony o tym na piśmie. Sędzia może skierować strony do mediacji. Na mediację strony mogą zdecydować się na każdym etapie postępowania.

Pamiętaj, że w sprawie rozwodowej nie można wnieść powództwa wzajemnego, co oznacza, że po wniesieniu pozwu przez małżonka musimy czekać na doręczenie jego odpisu. Na pozew można odpowiedzieć, ale powództwo wzajemne jest niedopuszczalne. Należy również pamiętać, że strona pozwana także może żądać rozwodu.

Sąd zobowiązany jest przeprowadzić postępowanie dowodowe, czyli postępowanie, w którym będzie ustalał okoliczności rozkładu pożycia. Ponadto sąd będzie ustalał wszelkie okoliczności związane z dziećmi rozwodzących się osób.

Jeżeli małżonkowie nie mają dzieci i oboje wyrażają zgodę na rozwód sąd może skrócić postępowanie wyłącznie do przesłuchania stron.

Należy pamiętać także o tym, że podczas trwania sprawy rozwodowej nie może toczyć się odrębna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i alimenty. Nie może być również wszczęte postępowanie dotyczące władzy rodzicielskiej i kontaktów z małoletnimi dziećmi stron.

Sędzia w każdym stanie sprawy może skierować strony do mediacji. Mediacja może dotyczyć spornych kwestii, m.in. alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych.

Jakie są korzyści z mediacji?

• Oszczędność czasu. Sprawy sądowe potrafią toczyć się latami ze względu na bardzo przeciążony wymiar sprawiedliwości. Na sprawę rozwodową w Warszawie termin oczekiwania jest nawet do 14 miesięcy.
• Mniejsze koszty. Koszty sądowe znacznie przewyższają koszty mediacji. W przypadku zawarcia ugody przed sądem lub mediatorem, przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji. Opłata sądowa zostanie zwrócona w całości. W przypadku zawarcia ugody przed mediatorem po rozpoczęciu rozprawy – zwrócone zostanie ¾ opłaty.
  Przykład: prawnik przy sprawie dot. podziału majątku zainkasuje 10% wartości majątku, mediator maksymalnie 1% wartości majątku.
• Psychiczny komfort. Sprawy prowadzone na sali sądowej, nie pozostawia przestrzeni na wyrażanie emocji i są zazwyczaj bardzo stresujące.
• Udrożnienie komunikacji między stronami konfliktu. To strony w trakcie procesu mediacyjnego wspólnie pracują nad znalezieniem rozwiązania. Co ułatwia budowanie pozytywnych relacji w przyszłości.
• Kształtowanie świadomości społecznej.
• Odciążenie wymiaru sprawiedliwości.

Krok czwarty – wyrok

Sąd (z urzędu) ma obowiązek rozstrzygnąć w wyroku rozwodowym:

• kto jest winny trwałemu i zupełnemu rozkładowi pożycia małżeńskiego,
• o alimentach dla dziecka,
• podzielić władzę rodzicielską,
• ustalić czasowy sposób korzystania z mieszkania.

Sąd może także na żądanie jednego z małżonków orzec o alimentach na jego rzecz, o podziale majątku wspólnego, jak również o eksmisji małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może orzec także o podziale mieszkania.

Podstawa prawna:

art. 56 – 60 ustawy z 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy;

art. 436 – 446 ustawy z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.

Niestety z punktu widzenia osób, które decyzją się na poważny krok jakim jest rozwód powyższe 4 kroki to jedynie skrót wszelkich formalności. Najwięcej emocji towarzyszy zarówno samej decyzji oraz procesowi sądowemu, zwłaszcza kiedy w związku są dzieci. Warto zatem przemyśleć sprawę wcześniej np. podczas mediacji właśnie po to by uniknąć zbędnych nieporozumień i dyskusji w sądzie, który dodatkowo dodaje stresu. Mediacja rodzinna może okazać się dobrym sposobem, na to by rozstać się polubownie i kulturalnie.

Pamiętaj również, o tym by podczas rozwodu zabezpieczyć prawa dziecka! Czytaj o tym więcej.